Kosova, 17 Şubat 2008 yılında bağımsızlığını ilan eden, dünyanın en yeni devleti konumunda. Sırbistan, Karadağ, Makedonya ve Arnavutluk ile sınır komşusu Kosova, 1999 yılında Sırp saldırıları nedeniyle Birleşmiş Milletler kontrolüne girdi. Bağımsızlığın ilanına kadar Birleşmiş Milletler korumasında yaşayan ülke, çalkantılı bir geçmişin ardından yeni bir geleceğe adım attı. Türkiye, Kosova’nın bağımsızlığını tanıyan ilk ülkelerden biri.

Slav ve Arnavut halkları Kosova'da 8. yüzyıldan bu yana birlikte yaşadı. Bölge, 1389 Sırpsındığı savaşıyla Osmanlı egemenliğine girene kadar Sırp İmparatorluğu’nun merkeziydi. Sırplar Kosova’yı ancak 1913 yılında tekrar kontrol altına alabildi. Ardından Yugoslav Federasyonu’na bağlanan Kosova’da, Soğuk Savaş sonrası egemenlik sorunu başladı. Sırpların etnik temizlik saldırıları neticesinde bölge 1999 yılında Birleşmiş Milletler denetimine girdi; ta ki 18 Şubat 2008 tarihine kadar.

Denize çıkışı olmayan Kosova, Avrupa’nın en yoksul bölgelerinden; halkının neredeyse yarısından fazlası yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Zengin yeraltı kaynakları olsa da temel gelir kaynağı tarım. Arnavut sayısı yaklaşık iki milyon. 1999 sonrası, Sırpların bölgeden kaçması sonrasında sadece 100 bin Sırp kaldı. Bu azınlık NATO barış gücü nezaretindeki kapalı bölgelerde yaşıyor.  
 
Kosova ve çevresinde nereye giderseniz gidin bozulmamış bir doğa göreceksiniz. Buna karşın özellikle kentlerde savaşın yıkımı dolayısıyla kültürel mirasın büyük bir kısmı yok olmuş durumda. Turistik bir gezi için özellikle büyük kentleri tercih edin; buradaki altyapı tatil için daha uygun.

Kosova’nın en tarihi kenti Prizen’dir. Hatta Balkanlar’da Osmanlı etkisini bu kadar yoğun görebileceğiniz üç kentten biri Prizren’dir. Savaş sırasında pek çok yapı yıkılsa da, bu atmosfer tamamıyla silinmiş değil.  İslam mimarisinin en önemli örnekleri burada. Kent Bistrica Nehri kıyısında kurulu. Nehrin üzerinde tarihi Bistrica Köprüsü’nü görebilirsiniz. Köprünün hemen yakınındaki Balkanlar’ın en yüksek minareli camii Sinan Paşa kent merkezidir. Cami etrafındaki merkez meydana Şadırvan adı veriliyor. Tüm restoranlar, cafeler burada toplanmış durumda. Eğer hava güzelse gençler sabaha kadar Şadırvan meydanında eğlenirler. Şadırvan’ın hemen üzerinde Eski Kale kalıntıları halen ayakta. Kentte Osmanlı hamamı, Lzeviska Katedrali görülecek önemli binalar. Osmanlı sivil mimarisine ait pek çok örnek de Bistrica Nehri kıyılarına dizilmiştir.

Piriştina, Kosova’nın hem en büyük kenti hem de başkentidir. Savaş sırasında tahrip edildiğinden, yeniden yapılanan kent bir bürokratik merkeze dönüşmüştür. Yine de bazı önemli yapılar ayakta. Fatih Sultan Mehmet adına 1460 yılında yapılan cami, 1470 yılından kalan Lap Camii, 1834 yapımı Yaşar Paşa Camii ve Büyük Hamam Osmanlı mimarisinin kentte görülebilecek en önemli örnekleri. Gracanica Manastırı da en önemli Hıristiyan yapısı. Germia Park kentin en önemli buluşma noktalarında. Özellikle yaz aylarında buradaki havuzlara yoğun ilgi var.

Gora Köyleri, Piriştina yakınlarındaki bu köyler Balkan atmosferini en iyi yansıtan yerleşimler. Buradaki halk da kendine özgü bir kültüre sahip. Bazı iddialar onların Avrupa’ya ilk gelen Hunlar, bazıları da Türk Bulgarlar olduğu yönünde.
Prizren yakınlarındaki Gora köylerinin en önemlisi Brod. Tamamen kendine has bir coğrafyaya sahip. Bölge halkının Sırpça, Makedonca, Arnavutça ve Türkçe karışımı kendine özel bir dilleri var. Bozulmadan günümüze ulaşan Balkan köylerinin dar sokakları, evleri, yemyeşil coğrafyası görmeye değer. At ile buraları dolaşabilirsiniz.
 
UNESCO, 2003 yılında Kosova’daki kültür varlıkları üzerine bir rapor yayımladı. Bu raporda, özellikle mimari ve arkeolojik mirasın, saldırılar neticesinde büyük bir tehlike altında olduğu vurgulandı. Kosova tarihi ve kültürünü yaşatan bu binaların pek çoğu zarar görmüş durumda.
 
Kosova’da eğlence hayatının en yoğun yaşandığı yer Prizen . Özellikle Şadırvan bölgesinde barlar ve gece kulüpleri mevcut. Yazları eğlence meydana taşıyor ve sabaha kadar sürüyor. Bunun dışında Piriştina meydanında özel günlerde halk oyunları gösterileri sunuluyor.     

Kosova mutfağı, Balkan mutfağının tipik bir örneği. Farklı isimlerle köfte ve börek çeşitlerinin en lezzetlilerini burada yiyebilirsiniz. Bunlar dışında Osmanlı mutfağına özgü et çeşitleri de bulabilirsiniz. Arnavut mutfağından bir tür börek olan Fliya’yı tadın. Kosova’da da, biraz koyu olmakla birlikte ayran yemeklerdeki en önemli içki. Sut pite ülkeye özgü şerbetli hamur tatlılarından biri. Yemekten sonra kahve içmeyi unutmayın. Kahve kültürü tüm Balkanlar’da olduğu gibi Kosova’da da oldukça gelişmiş. Tüm sohbetler kahveyle tamamlanıyor.
 
Kosova alışveriş olanakları bakımından o kadar zengin değil. Büyük alışveriş merkezleri bulamazsınız. Halkın ihtiyaçlarını gördüğü pazarlarda yerel eşyalar alabilirisniz. Bunlar genellikle kahve ve yiyecek türlerli olacaktır. Kosova’da Balkanlar’a özgü el işi eşyaları da bulmak mümkün. Sokaklarda ise çok ucuza CD ve DVD satın alabilirsiniz.

Kaynak: http://www.thy.com/tr-TR/destination_guides/country_guide.aspx?cid=211